ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΠΛΟΤΗΣ (του WeathermanTom)

Παρατηρώντας από λίγο πιο κοντά τις εξελίξεις στον πολιτικό χώρο, συνειδητοποιώ ότι "τρέχει" ένα φαινόμενο, όχι μόνο στην πολιτική, αλλά στην κοινωνία γενικότερα: αυτό της αναζήτησης ή της επιστροφής στην απλότητα, στο αυτονόητο, στο κοινώς αποδεκτό "καλό για την κοινωνία".

Το ενδιαφέρον μάλιστα είναι ότι η σχέση του ανθρώπου με την κοινωνία που έχει ο ίδιος δημιουργήσει είναι πλέον αντιστρόφως ανάλογη, ή αντιστρόφως αμφίδρομη.
Δηλαδή, όσο η κοινωνία εξελίσσεται με βήματα μπροστά, εκσυγχρονιζόμενη, τόσο ο άνθρωπος θέλει να εξελίσσεται με βήματα προς τα πίσω, δηλαδή να επιστρέψει σε παλαιότερης μορφής νοοτροπίες που τα πράγματα ήταν κατά πολύ απλούστερα και λιγότερο κουραστικά, κυρίως από οικονομικής, ψυχολογικής και ψυχικής άποψης. Ή να δημιουργήσει νέες δομές λειτουργίας της κοινωνίας πιο απλοποιημένες.

Για παράδειγμα, η κοινωνία προχώρησε μπροστά με τη διαδικτυακή κοινωνική δικτύωση, και οι υπολογιστές μας έχουν κάνει τη ζωή εύκολη, όπως και τα κινητά, όμως αναζητούμε και πάλι την ανθρώπινη επαφή, τη διαπροσωπικότητα στις σχέσεις, αναπολούμε μέρες χωρίς τεχνολογία. Φτύσαμε αίμα και χύσαμε ιδρώτα να χτίσουμε παντού για να καλύψουμε τις πληθυσμιακές και δημογραφικές μας ανάγκες και τώρα όμως επιζητούμε το πράσινο και πάλι στη ζωή μας. Όταν με την πάροδο του χρόνου όμως έχουμε αφήσει αποτύπωμα παρέμβασης πάνω σε παρέμβαση πάνω σε παρέμβαση, αντιλαμβάνεστε ότι η επιστροφή στην απλότητα δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση.

Το "απλό" δηλαδή δεν είναι και τόσο απλό. Απλή μπορεί να θεωρηθεί και η απόπειρα εξυγίανσης της κρατικής οικονομίας, του φορολογικού συστήματος, των δημοσίων δαπανών, του εκλογικού νόμου, του εκπαιδευτικού συστήματος, του ασφαλιστικού καθεστώτος. Αυτά γίνονται επειδή απλώς το επιτάσσει η κοινή λογική. Κανείς δε θέλει να χρωστάει ή να του χρωστάνε, ή να μη μαθαίνει τα σωστά γράμματα με το σωστό τρόπο, και κανείς δε θέλει να πληρώνει για κάτι που δεν απολαμβάνει. Απλά πράγματα.

Ωστόσο, η θεσμική και νομοθετική περικύκλωση τέτοιων απλών εννοιών, η βιασύνη με την οποία εφαρμόζονται μέτρα, τα παραθυράκια, οι παράγραφοι και οι υπο-παράγραφοι, οι αστερίσκοι και τα ψιλά γράμματα παίρνουν την τρίχα και την κάνουν τριχιά, και μάλιστα σε μια απόπειρα απλοποίησης μιας διαδικασίας. Δηλαδή κατά βάθος οι νομοθέτες λειτουργούν με γνώμονα το κοινό καλό. Και μέσα από αυτήν την απλότητα προκύπτει η πολυπλοκότητα. 

Ιδιαίτερα δε την περίοδο της οικονομικής κρίσης που διανύουμε, που τα απλά και αυτονόητα που πρέπει να γίνουν γίνονται με τον γρηγορότερο, χειρότερο και πιο πρόχειρο δυνατό τρόπο, χωρίς κανένα στρατηγικό σχέδιο, η πολυπλοκότητα που δημιουργείται μας οδηγεί στην απελπισία. Ενώ θέλουμε κάτι απλό, το κάνουμε πολύπλοκο.

Και εισάγουμε νέες έννοιες στο λεξιλόγιό μας, που δεν είναι καθόλου νέες, όπως επικεφαλής, εθελοντής, συμμετοχικότητα, στρατηγικός σχεδιασμός, πρόγραμμα. Και ενώ είναι έννοιες που από μόνες τους ανεμίζουν ως απλές, τις καθιστούμε πολύπλοκες γιατί καλούμαστε να τις κάνουμε πράξη σε έναν κόσμο και μια κοινωνία που την έχουμε οι ίδιοι καταστήσει πολύπλοκη. Και ενώ λέμε ότι είμαστε αυτοδιαχειριζόμενοι, και έχουμε τον έλεγχο των πράξεών μας, στην πράξη βλέπουμε ότι υποχρεωνόμαστε λόγω της πολυπλοκότητας της κοινωνίας μας, να συμβιβαστούμε έστω σε έναν ελάχιστο βαθμό με κάποια πράγματα που μας καθιστούν μη αυτοδιαχειριζόμενους. Οπότε και επικαλούμαστε διάφορες ιδεολογικές τοποθετήσεις και διαφοροποιήσεις μας από το τάδε ή δείνα παράδειγμα μιας υφιστάμενης κατάστασης.

Εν πάση περιπτώσει, το απλό τελικά φαίνεται πως είναι και δύσκολο, για διάφορους λόγους. Αυτοί μπορεί να είναι κωλύματα νομικά, τεχνικά, ιδεολογικά, κοινωνικά, στερεοτυπικά, παραδοσιακά, εθιμικά, οικονομικά και πολλά άλλα. Από κωλύματα σε αυτήν τη χώρα όσα θέλετε...

Κι εγώ κάτι απλό ήθελα να γράψω, πόσο πιο πολύπλοκα διατυπωμένο θα μπορούσα να το κάνω;