ΤΟ ΦΑΨΕΒΟΟΚ ή αλλιώς "Στα κάμπινγκ τυπάς, στη δουλειά κυριλές. Δεν είσαι έτσι; Θα γίνεις..." (του WeathermanTom)

Κοινωνική δικτύωση, δημιουργία μικροκυψελών αποτελούμενες από γνωστούς, λιγότερο γνωστούς, άγνωστους, φίλους, φίλους φίλων και φίλους συγκυριακούς, των περιστάσεων, δηλαδή περιστασιακούς. Πολύ χρήσιμο εργαλείο, δεν το συζητώ, έχει αντικαταστήσει σχεδόν εξ'ολοκλήρου το e-mail και είναι το κυρίαρχο κοινωνικό δίχτυ ανάμεσα στα δεκάδες άλλα που υπάρχουν. Ενέχει όμως και παγίδες, απάτες και αυταπάτες. Δε θα μιλήσω για ύποπτα προφίλ και ανυποψίαστους χρήστες του διαδικτύου, θα μιλήσω όμως για την αυταρέσκεια σε σημείο ναρκισσισμού που έχει τη δύναμη να μας επιβάλλει.

Όσο και να το θέλω, δεν πρόκειται να αρχίσω λέγοντας "κάποτε..." αν και με το ζόρι κρατιέμαι.

Το φαψεβοοκ το χρησιμοποιούμε για διάφορους λόγους, άλλος γιατί θέλει να κρατήσει επαφή με παλιούς φίλους, συμφοιτητές ή συναδέλφους, κάποιος άλλος γιατί είναι ένα ανέξοδο και εύχρηστο μέσο για διαφήμιση, κάποιος άλλος γιατί βρίσκεται στο εξωτερικό και θέλει να βλέπει τι κάνουν οι φίλοι του πίσω στην πατρίδα. Επίσης είναι ένας πολύ χρήσιμος χώρος για δημιουργία διαδικτυακών ομάδων (πολιτικών, πολιτιστικών, προσφιλούς ενδιαφέροντος κλπ), μια που οι ζωές μας είναι πλέον εντελώς ετεροχρονισμένες και οι ευκαιρίες που έχουμε για να συναντιόμαστε κατ'ιδίαν είναι περιορισμένες. Επιπλέον είναι πρόσφορο έδαφος για κινητοποίηση ανθρώπων πάνω σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, και πάει λέγοντας.

Πολλά τα πλεονεκτήματα του φαψεβοοκ, κακά τα ψέματα. Κατά κάποιον τρόπο, είναι όλο το ίντερνετ σε μια προσωποποιημένη σελίδα.

Ποιες είναι όμως οι απάτες και οι αυταπάτες;

1. Η ζωή ακόμη και του πιο βαρετού ανθρώπου μοιάζει ενδιαφέρουσα. Ανάλογα με τα λάϊκ ή τα σχόλια που μπορεί να αποσπάσει μια ανάρτηση, ο αναρτών φαντάζει ενδιαφέρων άνθρωπος, μόνο που στην πραγματική ζωή μπορεί να είναι ένας αδιάφορος, χλιαρός περαστικός.
2. Η ζωή μας ξαφνικά αποκτάει νόημα, χωρίς ουσία όμως. Ξαφνικά μας αρέσουν πολλά πράγματα, τα δηλώνουμε, ξετυλίγουμε σιγά σιγά το πέπλο μυστηρίου που μας κάλυπτε τόσα χρόνια, ψαχνόμαστε, βγάζουμε φωτογραφίες στον καθρέφτη του μπάνιου, φωτογραφίες με τους φίλους, τις φίλες μας, όταν πίνουμε καφέ, όταν κοιτάμε το φακό με απορία... ναι, είμαστε δραστήριοι, ζούμε και την τελευταία σταγόνα της ζωής μας σαν να ήταν η τελευταία πραγματικά.
3. Μπορεί ο κάθε ανίδεος ανορθόγραφος εξυπνάκιας να μοιάζει "ψαγμένος". Είναι σοκαριστικό το πόσοι ανορθόγραφοι υπάρχουν στην εποχή μας. Δε μιλάω για το περιστασιακό "τι γίνετε;", μιλάω για φρικαλεότητες και ασέλγεια πάνω στη γλώσσα. Και όχι τίποτα, απλώς, για να στερεοτυπήσω και λίγο, ανορθόγραφος σημαίνει ότι δεν έχει και την καλύτερη σχέση με τα βιβλία ή τις εφημερίδες για παράδειγμα, και η σοφία/σοφίες που αραδιάζει κάθε τόσο είναι αναμασήματα ευτελοποιημένων από άσχετους αποφθεγμάτων μεγάλων ανθρώπων. Κάτι σαν τη διασκευή του Σφακιανάκη στη διασκευή του Νταλάρα στο Δημοσθένους Λέξις του Σαββόπουλου. Άσε που τα μισά και βάλε από αυτά τα αναμασήματα μας συμβουλεύουν να γελάμε και να αγαπάμε. Τόση αγάπη και αισιοδοξία πια, θα έπρεπε να είμαστε ο πιο αγαπημένος λαός (πολλά λάικ εδώ).
4. Νομίζουμε ότι θα κάνουμε επανάσταση. Η επανάσταση δε γίνεται πίσω από έναν υπολογιστή και μεταξύ των 100, 200 και 300 φίλων μας. Δε λέμε κάτι, νιώθουμε Ζαπάτα και αυτό ήταν τελείωσε. Επανάσταση (την όποια επανάσταση) θα κάνουμε στη πραγματική ζωή μας, εκεί έξω, με τους πραγματικούς ανθρώπους, αλλάζοντας στάση στη δική μας ζωή, δίνοντας το παράδειγμα με τις πράξεις μας ή και τραβώντας άλλους μαζί μας. "Στα κάμπινγκ τυπάς, στη δουλειά κυριλές. Δεν είσαι έτσι; Θα γίνεις..." έλεγε ένα γκράφιτι στις τουαλέτες του κάμπινγκ στη Σαμοθράκη κάποτε.
5. Δηλώνουμε ότι είμαστε εδώ ή εκεί. Μπράβο. Τι μου λες; Πίνεις καφέ ε; Άντε βρε παιδί μου... και μάλιστα στην παραλία Θεσσαλονίκης... και νιώθεις και χαρούμενος, ανακουφισμένος και ενθουσιώδης..; πω πω... Τώρα είμαι ήρεμος... πλήρης...
6. Δημοσιεύουμε την κάθε βλακεία που βλέπουμε. Εντάξει, υπάρχουν και οι διασκεδαστικές τρολιές...
7. Μένουμε σχεδόν αποκλειστικά στην πρώτη ανάγνωση των όσων βλέπουμε. Αποτέλεσμα; δε βελτιωνόμαστε ούτε χειροτερεύουμε, παραμένουμε πάντοτε επιφανειακοί, ενισχύουμε την όποια προκατάληψη μάς διακατέχει και βάλλουμε κατά πάντων και αδιακρίτως. Οι χαρακτηρισμοί είναι τσάμπα.
   
8. Μπορεί να οδηγηθούμε σε κατάθλιψη όταν συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της ηλιθιότητας αλλά κυρίως τον αριθμό των ηλιθίων που μας περιβάλλουν.
9. Το φαψεβοοκ αποτελεί το μεγαλύτερο πεδίο παρεξήγησης αυτήν τη στιγμή. Ο κίνδυνος να χαρακτηριστείς ρατσιστής, φασίστας, ναζί, ομοφοβικός, πατριδοκάπηλος, άθεος, θρήσκος, σατανιστής, υπερφίαλος, βλάκας, σωβινιστής και άλλα πολλά ωραία τέτοια είναι άμεσος και ελλοχεύει σε κάθε γωνία και κάθε ανάρτηση, είτε είναι κάτι από όλα αυτά, είτε όχι.
10. Δεν υπάρχει διαφυγή. Προσπαθείς να είσαι πολιτικά ορθός, θα βρεθεί κάποιος να σε πει μετριοπαθή, ηττοπαθή και μαμούχαλο και μπορεί και άλλους χαρακτηρισμούς. Δεν είσαι πολιτικά ορθός, σου την πέφτουν όλοι γιατί είσαι απόλυτος και δεν το έψαξες καλά πριν δημοσιεύσεις το τάδε ή το δείνα, είσαι ανιστόρητος και πάει λέγοντας.

Η μεγαλύτερη παγίδα όμως είναι ότι, πλέον σε μεγάλο βαθμό, κρίνουμε τους ανθρώπους από τη μια και μοναδική πλευρά τους την οποία γνωρίζουμε, αυτήν που δημοσιεύουν στο φαψεβοοκ. Αναμφίβολα, το να δημοσιεύσει κάποιος κάτι προκλητικό ή κακεντρεχές συνοδευόμενο από τα σχετικά σχόλια σημαίνει πως κατά πάσα πιθανότητα μας δείχνει κάποια χαρακτηριστικά του εαυτού του. Υπάρχουν όμως και οι φεησμπουκάκηδες (facebukkake) οι οποίοι ασχέτως αν γνωρίζουν κάποιον πρώτα κατ'ιδίαν και έπειτα διαδικτυακά, δεν καταφέρνουν να κάνουν τη διάκριση και χρησιμοποιούν ακόμη και τη μία από τις εκατοντάδες των αναρτήσεων για να τον χαρακτηρίσουν με όρους ακραίους. Τι να κάνουμε, υπάρχουν κι αυτοί, μάλλον, υπάρχουμε κι εμείς, μια που το έχω κάνει κι εγώ αυτό πολλάκις.

Παραμύθι λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη; Χα, δε θα το λεγα... υπάρχει μεγαλύτερο ζιζάνιο διχόνοιας από το φαψεβοοκ; It's got a mind of its own που λένε και στην πατρίδα...