Θάνατος (του WeathermanTom)

Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα στη λωρίδα της Γάζας - υποθέτω - κάποιος φίλος αναρωτήθηκε για το θέμα της ασύστολης προβολής του θανάτου από τα μέσα ενημέρωσης, βασικά από την τηλεόραση και το διαδίκτυο, και πόσο άδικο ίσως να είναι για όλους εμάς και για τα παιδιά (μας) να εκτιθέμεθα στο μακάβριο του θανάτου σε βάση καθημερινή.

Παλιότερα θανάτους βλέπαμε στις ταινίες, με κινηματογραφικό στυλ. Όλοι γνωρίζαμε ότι τα αίματα που βλέπαμε ήταν κέτσαπ ή κάτι τέτοιο. Κόσμος πέθαινε, σκοτωνόταν, αυτοκτονούσε, πνιγόταν, ήταν φανερό όμως ότι επρόκειτο για ψεύτικη πραγματικότητα, κινηματογραφική. Τα δελτία ειδήσεων ποτέ δε μας έδειχναν νεκρούς και όταν το έκαναν βλέπαμε θολές εικόνες τους. 

Με τη διάδοση του διαδικτύου, στην Ελλάδα περίπου γύρω στο 2003-2004, η έκθεσή μας στο θέαμα του θανάτου - έπειτα από την απαραίτητη εξοικείωση με το ηλεκτρονικό αυτό μέσο - ξεπέρασε κάθε όριο. Στο Youtube μπορεί πλέον κανείς να δει ό,τι δεν μπορεί να δει στις ειδήσεις. Υπάρχουν και ιστότοποι όπου κάποιος μπορεί να δει ανεκδιήγητα πράγματα. Εκτελέσεις, βασανιστήρια, παιδιά σκοτωμένα, παιδιά να κλαίνε για τους γονείς τους, τα αδέρφια τους, ξυλοδαρμούς, ακρωτηριασμούς, κλειτοριδεκτομές, βομβαρδισμούς, ανθρώπους να τρέχουν πανικόβλητοι μέσα στα αίματα. Και εμείς τα παρακολουθούμε. Ακόμα και αν δεν το θέλουμε. Ειδικά τώρα που τα βίντεο στο facebook παίζουν αυτόματα (ευτυχώς χωρίς ήχο), τέτοιες εικόνες θα έχουν σίγουρα την τιμητική τους.

Από την άλλη βέβαια, είναι και αυτός ένας τρόπος ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για θέματα που πρέπει να μας αγγίζουν όλους. Προσωπικά όμως δε νομίζω ότι στέκει κάτι τέτοιο. Όλοι γνωρίζουμε τις θηριωδίες που συμβαίνουν στον κόσμο και όλοι, εντάξει όχι όλοι, πολλοί τις μοιράζονται στο facebook. Αυτό που καταφέρνουν στην πραγματικότητα είναι να ωθήσουν άλλους χρήστες να κουνήσουν το κεφάλι τους με αποστροφή για τα όσα βλέπουν ή να λυπηθούν γιατί στον κόσμο υπάρχει τέτοια αδικία. Άλλοι πάλι μπορεί και να δακρύσουν. Δε λέω ότι είναι κακό να μοιράζεται κάποιος ένα βίντεο με τον κόσμο, καλό όμως θα ήταν να υπάρχει τουλάχιστον η επιλογή για το αν θα το δει κάποιος, και όχι να παίζει αυτόματα. 

Η υπερέκθεση στη βία και στο θάνατο μας μουδιάζει και μας απο-ευαισθητοποιεί, δηλαδή μας αναισθητοποιεί και γίνεται τελικά δεύτερη φύση μας. Το θεωρούμε φυσιολογικό, που είναι, μόνο όταν πρόκειται για θάνατο από φυσικά αίτια, μη διαφημιζόμενο και μη προβαλλόμενο τοις πάσι. Το να βλέπουμε καθημερινά εικόνες από βίαιους θανάτους και γενοκτονίες ώσπου στο τέλος να το θεωρούμε καθημερινότητα δεν είναι φυσιολογικό. Τι να κάνουμε.. να λέμε πάλι καλά που δε συμβαίνουν σε εμάς αυτά. Και μη μου πείτε ότι μέσω διαδικτύου θα σταματήσουν οι βιαιοπραγίες, αυτό θα ήταν απλώς αφελές.

Γιατί λοιπόν δημοσιοποιούμε/κοινοποιούμε εικόνες και βίντεο με θέμα το θάνατο;

Ίσως για να δείξουμε στους διαδικτυακούς φίλους μας (που είναι πάντα περισσότεροι από τους πραγματικούς μας) πως είμαστε ευαισθητοποιημένοι. Ίσως θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε τους διαδικτυακούς (ακριβώς επειδή είναι περισσότεροι) και τους πραγματικούς μας φίλους στο θέμα της βίας και του θανάτου. Ίσως επειδή μας έπιασαν τα υπαρξιακά μας και μας την έδωσε η τόση χαρά και σαχλαμάρα που κυκλοφορεί εκεί έξω και είπαμε να μαυρίσουμε τη μέρα κάποιων ανθρώπων ή να τους αφυπνίσουμε.

Σύμφωνοι, το ίντερνετ έχει αντικαταστήσει/υποκαταστήσει σε μεγάλο βαθμό την προσωπική και μιντιακή επικοινωνία. Μοιραστείτε με τον κόσμο αυτά που σας ενδιαφέρουν, καλό θα κάνετε. Επίσης σκεφτείτε διπλά αν αξίζει κάτι να το μοιραστείτε, το βαθύτερο λόγο για τον οποίο θέλετε να το κάνετε. Μην περιμένετε όμως ότι θα κάνετε τον κόσμο καλύτερο. Πιο λυπημένο, ίσως.